مروری بر اقتصاد ایران
مطابق با گزارش منتشره توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران ، مجموع تجارت خارجی جمهوری اسلامی ایران در هشت ماهه نخست سال‌جاری
به 110.3 میلیون تن به ارزش 63.1 میلیارد دلار رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال
گذشته از لحاظ وزن 43.5 درصد و از حیث ارزش 40 درصد رشد را نشان می‌دهد.
صادرات کالاهای غیرنفتی در این مدت
83.7 میلیون تن به ارزش 31.1 میلیارد دلار بود که نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر
وزن 10.5 درصد و از لحاظ ارزش 42 درصد افزایش داشته است.
در هشت ماهه نخست سال‌جاری همچنین 26.5
میلیون تن کالا به ارزش 32 میلیارد دلار وارد کشور شد که در مقایسه با مدت مشابه سال
99 از لحاظ وزنی 21 درصد و از حیث ارزش 38 درصد رشد داشته است.
بدین ترتیب تراز تجاری هشت ماهه ابتدایی
سال 1400 ، منفی و معادل 900 میلیون دلار بوده است.
لازم به ذکر است که آهنگ رشد سریع ترخیص کالاهای وارداتی از گمرک در شهریور امسال
که منجر به افزایش قابل توجه ترخیص کالاهای اساسی، ماشین‌آلات خط تولید و اقلام
واسطه‌ای شد، تراز تجاری کشور را به نفع واردات اقلام ضروری تغییر داده و باعث
منفی شدن آن گردیده است.
پنج مقصد اول کالاهای صادراتی کشور
را به ترتیب چین با 9.1 میلیارد دلار، عراق با 6.1 میلیارد دلار، ترکیه با 3.8 میلیارد
دلار، امارات
متحده عربی با 2.9 میلیارد دلار و افغانستان با 1.2 میلیارد
دلار تشکیل می‌دهند. گاز طبیعی مایع‌شده، متانول، پلی‌اتیلن، محصولات نیمه‌تمام
آهنی، شمش آهن، پروپان، اوره، بنزین، میله‌های آهنی و کاتد از مهمترین اقلام
صادراتی کشور در مدت مذکور بوده است. همچنین محصولات پتروشیمی با 13.3 میلیارد
دلار ۴۳ درصد از ارزش مجموع صادرات کشور را در این مدت به خود اختصاص داده است.
پنج کشور عمده مبدا واردات کالا به
ایران را امارات متحده عربی با 10.1 میلیارد دلار، چین با 7.2 میلیارد دلار، ترکیه
با 3.2 میلیارد دلار، آلمان با 1.2 میلیارد دلار و سوئیس با 1.1 میلیارد دلار تشکیل
می‌دهند. ۱۰ قلم اول کالاهای وارداتی کشور در این مدت را تلفن
همراه، ذرت، سویا، روغن دانه آفتابگردان، کنجاله سویا، گندم، جو، شکر، روغن پالم و
روغن خام تشکیل می‌دادند.
در هشت ماهه نخست سال‌جاری 8.1 میلیون
تن کالا از خاک ایران ترانزیت خارجی شد که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 80 درصد
رشد را نشان می‌دهد که حتی از میزان ترانزیت کل سال ۹۹ یا کل سال ۹۸ هم بیشتر شده
است و این امر به نوبه خود یک رکورد تازه برای عبور کالا از ایران به حساب می‌آید.
اقتصاد ایران چند صباحی است که در
هالهای از ابهام قرار دارد. در ادامه انتخابات ایالات متحده که با پیروزی بایدن
به پایان رسید و چشمهای امیدوار به سیاست نرم دموکراتها دوخته شد، مشخص گردید که
اولویت دولت جدید آمریکا در وهله اول توافق برجام و بازگشت به آن، حداقل در کوتاهمدت
نخواهد بود. اما می‌توان در بلندمدت نسبت به توافقات برجامی خوش‌بین بود. هر چند
در صورت تحقق این امر نیز، همچنان چشم‌انداز کاهشی یا افزایشی شدیدی برای دلار در شرایط
فعلی اقتصادی کشور در بازه یک تا دو ساله قابل تصور نمی‌باشد.